از تأثیر نهضت ترجمه بر افکار مسلمین تا نتایج رشد بی‌منطق دانشگاه‌ها
«تأثیر نهضت ترجمه بر افکار مسلمین» و «نتیجه رشد بی‌منطق دانشگاه‌ها» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته هستند.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را بررسی می‌کنیم.
اسلام ناب طرفدار عدالت و مسئولیت‌پذیر است
آیت‌الله رضا رمضانی، دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(ع):
یکی از وظایف این دانشگاه، تبیین و معرفی اسلام ناب است. بسیاری از نویسندگان غربی در صدد محو دین و برخی در صدد محدود کردن دین بوده‌اند. هر دو مواجهه با دین، تحریف آمیز بوده است و مخصوصا تلاش شده اسلام را خشن نشان دهند اما جامعه امروز به سمت دیگری رفته است و می‌داند که اسلام ناب، طرفدار عدالت و مسئولیت‌پذیر است. اگر بتوانیم اسلام ناب را در علوم انسانی که مرتبط با رفتار انسان است بگنجانیم به علوم انسانی اسلامی اهتمام بورزیم آینده بهتری برای بشریت رقم زده‌ایم.
حجتالاسلام حسین عرب، متخصص مهدویت و عرفان‌های نوظهور:
در منابع دینی ما اینگونه است اگر فردی دچار جن‌زندگی شد امکان نجات دارد. در دستورات اسلامی برای اینکه فرد به درمان پایدار برسد باید چهار رکن را رعایت کند که در روایات بیان شده است. ما روایات بسیاری در این زمینه داریم که برای مردم تبیین نشده لذا سراغ جنگیر و عرفان‌های نوظهور می‌روند. این دستورات درمانی در دو دسته‌بندی کلی قابل بیان است. اول امور عبادی شامل آیات قرآن و اذکار. دوم یکسری آداب زندگی مثلا شخصی به امام صادق(ع) از این مسئله شکایت کرد و گفت فرزندم توسط جنیان آزار می‌بیند، حضرت توصیه کرد به او سیب بده. رکن دوم بستن روزنه‌ها است باید بینش شخص اصلاح شود و آخرین راه این است که شخص از عباد الله شود. این اجمال بحث من بود.
تأثیر نهضت ترجمه بر افکار مسلمین
حجتالاسلام حمیدرضا مطهری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
از جهت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دوران امام جواد(ع) دوره‌ای متفاوت از دوره امام رضا(ع) بود زیرا قسمت عمده عمر امام جواد(ع) هم دوره با معتصم بود و این خلیفه برخلاف مامون که تظاهر به دوستی با اهل بیت(ع) داشت و در باطن دشمنی می‌کرد، او بی پروا و بدون رعایت ظاهر با اهل بیت(ع) و علویون دشنمن بود، همچنین در این دوره شاهد ورود علوم دخیله از بیرون جهان اسلام به درون آن هستیم و همین مسئله ضمن اینکه باعث شد تا نهضت ترجمه شکل بگیرد و مباحث علمی به خصوص کلامی رشد کند ولی موجب افزایش جریانات انحرافی در دوره امام جواد(ع) شد و سبب شد تا بحران‌هایی هم در بین مسلمین ایجاد شود.
نیازمند نقد عالمانه حوزه علمیه هستیم
محمد بنیانیان، نویسنده و استاد دانشگاه:
در ابتدای انقلاب نظام تصمیم‌گیری کشور در بیشتر امور احساس نیاز می‌کرد که باید به حوزه و روحانیت مراجعه کند ولی این مسئله به تدریج رو به کاهش رفته است و گاهی نسبت به دعوت روحانی به یک جلسه معترض می‌شوند و اینکه چرا ما به این نقطه رسیدیم، شاید به خاطر این است که جریان نقد عالمانه نسبت به حوزه شکل نگرفت.اگر الان گفته شود بانک‌های ربوی را جمع کنید امکان‌پذیر نیست مگر اینکه بانک جایگزین داشته باشیم. ساختار بانک طوری است که با این فرایند فعال است و وقتی چنین جملاتی از سوی حوزه بیان شود، مردم احساس می‌کنند این دین نمی‌تواند جامعه را اداره کند زیرا تأخیر زیادی دارد. مردم می‌گویند این چه دینداری است که برخی می‌گویند این بانک‌ها ربوی است و برخی می‌گویند براساس موازین فقهی اداره می‌شود.وقتی مالیات جایگزین وجوهات شرعی شد، افرادی که قبلاً خودشان با رغبت تمام سراغ پرداخت وجوهات می‌رفتند و حتی مقداری اضافه‌تر پرداخت می‌کردند که مبادا در قیامت مؤاخذه شوند حالا وکیل می‌گیرند تا جایی که می‌توانند فرار مالیاتی داشته باشند و دروغ و پنهان‌کاری کنند و وقتی مالیات هم می‌دهند، باز اول انتقادات به نظام است.
مناسبات تاریخی دین و فرهنگ عبرت‌آموز است
حجتالاسلام علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:
در نسبت بین دین و فرهنگ، دین را به معنای مطلق مطرح نمی‌کنیم زیرا مشترک لفظی است و اگر بخواهیم ادیان بزرگ را مطرح کنیم مناسبات مخصوص خود را دارد مثلا مناسبات هندوئیزم با فرهنگ مردم هند، خیلی متفاوت از فرهنگ مسلمین هند با اسلام است زیرا هر دینی مبانی و اعتبار و مبادی خاص خود را دارد بنابراین تاکید ما بر مناسبات بین اسلام و فرهنگ است.فرهنگ شامل مجموعه مبانی فکری، اصول موضوعه و ارزش‌ها و رفتارها و تعاملات میان انسان‌ها با خود و جامعه و ماورای طبیعت است. مراد ما از اسلام هم اسلام ناب محمدی(ص) مبتنی بر تعقل و حکمت است و تاکید بنده بر هر دو عنصر اسلام و فرهنگ و تاثیر و تاثرات این دو بر یکدیگر است.مناسبات دین و فرهنگ، پیشینه زیادی دارد و نامتعین هم هست، اینکه کدام دین و کدام فرهنگ، آیا در مورد ادیان ابراهیمی بحث داریم یا غیرابراهیمی و اینکه کدام فرهنگ مدنظر است البته بحث ما معطوف به مناسبات دین اسلام و فرهنگ است.
هیچ یک از آیات قرآن بر وجود چشم‌زخم دلالت ندارد
اسماعیل اثباتی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی:
از دیرباز درباره اصل چشم زخم دو نظر وجود داشته؛ برخی موافق بودند که اکثریت قالب اندیشمندان مسلمان را تشکیل می‌دهند یک اقلیتی هم منکر چشم زخم بودند. این اکثریت که قائل به چشم زخم هستند به دلایل قرآنی و روایی استناد کردند. معمولاً اقلیت که منکر وجود چشم زخم هستند دلالت آیات قرآن و روایات را انکار می‌کنند. این نکته را هم عرض کنم که مسئله چشم زخم چیزی نیست که مربوط به فرهنگ ایرانی یا عربی باشد، بلکه مسئله‌ای است که در ملل مختلف وجود دارد. اما با بررسی چهار آیه از قرآن که ادعا می‌شود، مرتبط با چشم زخم هستند باید گفت که هیچ یک از آیات مذکور نمی‌تواند وجود چشم زخم را اثبات کند.
عباس رشنوادی، عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی:
رشد کمّی الزاما پدیده مذمومی نیست و اصولا رشد کمّی چیز بی‌ربطی با رشد کیفی نیست و به صورت قهری در خلاف جهت آن نیست. اگر بخواهیم در امتداد توسعه کمی، توسعه کیفی را هم ببینیم نتیجه مطلوبی خواهد داشت و چیز بدی نیست. ما باید از دانشگاه‌های پیشرو و کشورهایی که مدلشان پیش روی ما است الگو بگیریم. تعداد دانشگاه‌های کشور پیشرفته‌ای مثل ژاپن یا چین با جمعیت زیادش، چیزی شبیه ما و حتی کمتر از ما است. دانشگاه‌های ژاپن که خیلی کمتر از ما است ولی چین با آن جمعیتش مشابه کشور ما دانشگاه دارد. شما بازار کار آنها را ببینید، تولیدات صنعتی آنها را ببینید، ما دست نیاز به سوی آنها دراز کردیم در حالی که اگر کشور ما نیروی انسانی متخصص تربیت کرده است چرا داخل کشور تولیداتی نداشته باشیم که نیازهای کشور رفع شود.
در یک کلام باید ببینیم خطای کار ما کجا است تا بتوانیم این خطا را به کمک هم برطرف کنیم. ما نه بخیل هستیم که مخالف افزایش تعداد دانش‌آموخته‌ها باشیم و نه خوب است که جوانان سرخورده شوند و برای تحصیل مهاجرت کنند ولی ظرفیت‌ها باید متناسب با نیازها، استعدادها و پتانسیل‌ها باشد.
انتهای پیام
